Usytuowana na wysokiej skarpie nad rzeką Huczwą dawna cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja, wzniesiona została w latach 1795-1828 w stylu barokowym, według projektu architekta Losy de Losenau. W 1875 r. zamieniona na prawosławną, a w 1922 r. na kościół filialny pw. św. Stanisława Kostki. W 2002 r. kościół przemianowano na Sanktuarium Matki Bożej Sokalskiej za sprawą sprowadzonego tu słynącego łaskami obrazu Matki Bożej Sokalskiej.
Fasada świątyni ozdobiona jest pilastrami i trójkątnym frontonem. Ściany boczne wspierają masywne skarpy, a dach zwieńczony jest sygnaturką z barokowym hełmem. Dobudowana w 1780 r. dzwonnica, zaadaptowana została w 1888 r. na kaplicę, łącząc tym samym jej wnętrze z prezbiterium kościoła. Świątynia otoczona jest zachwycającym starodrzewem, a w otoczeniu przykościelnym dostrzec można XVIII-wieczny kamienny krzyż stylizowany na maltański.
Niewątpliwą atrakcją Sanktuarium jest znajdujący się w ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej Sokalskiej. Warto nadmienić, iż sprowadzone z miasta Sokal na Ukrainie malowidło swoją historią sięga XV w.
Historia obrazu
Zgodnie z legendą obraz autorstwa malarza Jana Wężyka powstał w XIV w. na Litwie, jako wotum dziękczynne za odzyskany wzrok. Wizerunek Matki Boskiej jaki został uwieczniony przez artystę, był wynikiem objawienia się anioła ukazującego w jaki sposób artysta ma przedstawić Maryję. Celem rozsławienia Maryjnego wizerunku Jakub Wężyk umieścił go w małej kapliczce, a następnie w klasztorze w Sokalu.
W czasie powstania Chmielnickiego klasztor w Sokalu został napadnięty przez wojska Chmielnickiego celem zrabowania wartościowych wotów dziękczynnych, jakie składała m.in. szlachta i rycerstwo przed wizerunkiem Sokalskiej Pani. Zgodnie z legendą, na skutek żarliwej modlitwy zakonników o obronę klasztoru, Chmielnicki miał zostać chwilowo oślepiony blaskiem bijącym z obrazu Sokalskiej Pani, w wyniku czego z pokorą odstąpił od oblężenia. Wieść o cudzie rozniosła się po całym kraju, co spowodowało fakt, iż kilkuset przedstawicieli szlachty koronnej i litewskiej zażyczyło sobie, aby zostać pochowanym w katakumbach bernardyńskiego klasztoru.
8 września 1724 r. słynący łaskami obraz Matki Bożej Sokalskiej został ukoronowany przez arcybiskupa lwowskiego Jana Skarbka. Był to czwarty obraz koronowany na prawie papieskim na ziemiach Rzeczypospolitej.
W 1843 r. oryginalny obraz spłonął w pożarze klasztoru. Lwowski artysta Jan Kumala w krótkim czasie wykonał jednak kopię, która od 1848 r. otoczona była przez miejscową ludność takim samym kultem jak poprzedni obraz. W dwusetną rocznicę koronacji oryginału, oficjalna kopia obrazu została koronowana przez arcybiskupa lwowskiego Bolesława Twardowskiego.
Kiedy w 1951 r. Sokal znalazł się poza granicami Polski obraz został przewieziony do kościoła św. Bernardyna w Krakowie. Po zakończeniu okresu trwania Polski Ludowej postanowiono umieścić wizerunek Sokalskiej Pani w mieście, które będzie znajdować się najbliżej Sokala. Hrubieszów jako najdalej na wschód wysunięte miasto Polski dostąpiło zaszczytu przyjęcia cudownego wizerunku. Podczas wizyty w Kalwarii Zebrzydowskiej ówczesny Ojciec Święty Jan Paweł II pobłogosławił nowe korony jakie zostały naniesione na wizerunek MBS. W 2002 r. miało miejsce uroczyste przyjęcie obrazu. Ówczesne władze miasta wykonały podniosły gest wręczenia kluczy do miasta Sokalskiej Pani. Obraz wraz z licznymi wotami dziękczynnymi pochodzącymi jeszcze z klasztoru w Sokalu, przeniesiony został w uroczystej procesji, którą prowadził na czele biskup oraz specjalnie sprowadzeni do Hrubieszowa – celem opieki nad słynącym łaskami wizerunkiem Maryjnym – Ojcowie Bernardyni.
Sanktuarium udostępnione jest dla zwiedzających po uprzednim kontakcie telefonicznym
Kontakt: (84) 6962393
Lokalizacja: ul. St. Staszica 6