Miasto Hrubieszów
Poznaj Historię Naszego Miasta
RYS HISTORYCZNY HRUBIESZOWA
Hrubieszów – małe miasteczko na skraju Polski. Położone w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego, zachwyca charakterystyczną dla siebie drewnianą architekturą, licznymi zabytkami świadczącymi o wielokulturowości tego miejsca oraz wyraźnie dostrzegalnym kresowym klimatem, jednocześnie będąc najdalej wysuniętym miastem na wschód Polski.
Od początku istnienia Hrubieszów (historyczna nazwa Rubieszów) zróżnicowany był etnicznie i wyznaniowo – tu od wieków zamieszkiwali obok siebie katolicy, prawosławni i Żydzi. Wzajemne przenikanie się tych kultur wywarło ogromny wpływ na układ urbanistyczny zabudowy miasta. Zachowane do dziś zabytki, jak choćby unikatowa w skali Europy cerkiew czy drewniane dworki o charakterystycznym dla siebie architektonicznym układzie, świadczą o wielokulturowości tego miejsca oraz przypominają o burzliwej, ponad 600 letniej historii, jaka rozgrywała się w dziejach tego miasta.
Warto wspomnieć, iż w okresie wczesnego średniowiecza istniał tu gród, a następnie osada, należąca do księcia halicko-włodzimierskiego. Po włączeniu tych ziem do terytorium Polski, Rubieszów szybko stał się włością królewską, a następnie został wyniesiony do godności miasta poprzez nadanie mu praw miejskich opartych na prawie magdeburskim przez ówczesnego króla Polski – Władysława Jagiełłę. Uprzywilejowanie aktem lokacyjnym miało miejsce na zamku we Lwowie w 1400 roku, rozpoczynając tym samym nową epokę w dziejach miasta.
Otrzymując liczne przywileje Rubieszów bardzo szybko umocnił swoją sytuację polityczną i gospodarczą, stając się ważnym ośrodkiem handlu. Będąc pożądanym punktem na mapie ówczesnej Polski, wielokrotnie był napadny i niszczony przez wrogie wojska Tatarów, oddziały Bohdana Chmielnickiego czy Rakoczego.
Na początku XIX w. dobra hrubieszowskie nabył ksiądz Stanisław Staszic, który w 1816 r. założył tu Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie, będące pierwszą w Europie organizacją o charakterze spółdzielczym. Zapoczątkował tym dynamiczny rozwój miasta, które szybko zyskało pozycję prężnego ośrodka handlowego i jednego z głównych centrów przemysłu rolno‑spożywczego w regionie. W połowie XIX w. Hrubieszów był drugim co do wielkości (po Lublinie) miastem w guberni lubelskiej. Działały tu m.in.: miodosytnie, browar, olejarnie, octownie, młyny parowe i wodne. Utworzono tu m.in. szkoły elementarne i szpital.
Zachowane do czasów współczesnych dziedzictwo kulturowe, jakie reprezentuje sobą miasteczko, dostrzegane jest nie tylko przez odwiedzających je turystów.
Z miejscem tym związane są wybitne persony, takie jak urodzony tu światowej sławy pisarz Aleksander Głowacki (Bolesław Prus), działający na rzecz poprawy chłopów, reformator doby Oświecenia, a jednocześnie założyciel Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego ks. Stanisław Staszic, konstruktor pierwszej maszyny liczącej – Abraham Stern, poeta Bolesław Lesman (Leśmian) czy pochodzący z Hrubieszowa, znakomity architekt prof. Wiktor Zin. Z miastem związani są również: mjr Henryk Dobrzański „Hubal”, Stefan du Chateau oraz Henry Orenstain – urodzony w Hrubieszowie przedsiębiorca pochodzenia żydowskiego, znany m. in. jako najstarszy pokerzysta na świecie, twórca ponad 100 patentów, milioner oraz pomysłodawca znanych wszystkim, kultowych zabawek - Transformers.
PAMIĘĆ W KAMIENIU – Hrubieszowskie pomniki
Drukuj
Generuj PDF