Miasto Hrubieszów

Gala Jubileuszowa 625-lecia nadania praw miejskich Hrubieszowowi odbyła się 5 września. Uroczystości  zainaugurowano hymnem „Hrubieszowska Ty Ziemico” w wykonaniu solistek Zespołu Pieśni i Tańca Ziemi Hrubieszowskiej. Następnie publiczność mogła obejrzeć widowisko muzyczne „Topielica i Szeptucha”, który wprowadziło zgromadzonych w niezwykły klimat uroczystości.

Oficjalną część rozpoczęto od powitania gości oraz wystąpień władz miasta. Burmistrz Hrubieszowa Marta Majewska w swoim przemówieniu podkreśliła wyjątkowy charakter uroczystości i znaczenie miasta w historii regionu. Podkreśliła, że Hrubieszów to dziś nowoczesne i przyjazne miasto, które łączy bogate dziedzictwo z dynamicznym rozwojem, a największą dumą Hrubieszowa są jego mieszkańcy – pracowici, odważni i gościnni. Następnie głos zabrał Przewodniczący Rady Miejskiej, Leszek Kryszczuk, który wyraził wdzięczność wszystkim radnym i przewodniczącym osiedli z obecnej i minionych kadencji za ich zaangażowanie. Dzięki wspólnemu wysiłkowi Hrubieszów krok po kroku staje się miastem nowoczesnym, otwartym i przyjaznym – mówił.

Szczególnym momentem gali było nadanie tytułu Honorowego Obywatela Miasta Hrubieszowa. Uchwałą nr XXI/133/2025 z dnia 27 czerwca 2025 roku Rada Miejska uhonorowała tym zaszczytnym wyróżnieniem profesora Wiktora Zina – wybitnego architekta, historyka sztuki, konserwatora zabytków i popularyzatora wiedzy o kulturze narodowej. Wniosek o nadanie Profesorowi tytułu Honorowego Obywatela Miasta  Hrubieszowa został złożony przez Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie.  Tytuł odebrał w imieniu córki profesora – pani Moniki Zin-Oczkowskiej – Wiktor Boniewski, syn Anny Boniewskiej, siostry Profesora Zina. 

Profesor Wiktor Zin był wybitnym architektem, historykiem sztuki, konserwatorem zabytków, autorem wielu publikacji naukowych i popularnonaukowych, a także niezapomnianym popularyzatorem wiedzy o kulturze i dziedzictwie narodowym. Jego działalność naukowa i artystyczna była ściśle związana z Krakowem i Warszawą, jednak to Hrubieszów – rodzinne miasto – pozostał dla niego szczególnym miejscem, źródłem inspiracji i duchową ojczyzną. Urodził się tu 14 września 1925 roku, wychowywał się przy ulicy Browarnej (obecnie Kilińskiego), a swoje pierwsze kroki w świecie sztuki stawiał w rodzinnej pracowni malarsko-pozłotniczej, prowadzonej przez ojca i dziadka.
Po ukończeniu szkoły średniej w Hrubieszowie rozpoczął studia na Wydziale Architektury Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a dalszą karierę związał z Politechniką Krakowską. Tam uzyskał stopień doktora, następnie habilitację i w 1979 roku tytuł profesora zwyczajnego. Przez lata pełnił wiele funkcji naukowych i administracyjnych, w tym Głównego Architekta Krakowa, Generalnego Konserwatora Zabytków oraz prezesa Towarzystwa Miłośników Historii Krakowa. Znany był również jako prowadzący programy telewizyjne, w szczególności legendarny cykl „Piórkiem i węglem”, dzięki któremu przez trzy dekady przybliżał Polakom piękno architektury i kultury, wykonując przy tym dziesiątki tysięcy rysunków.
Choć większość życia spędził poza Hrubieszowem, nigdy nie zapomniał o swoim rodzinnym mieście. W swoich publikacjach, wywiadach i wypowiedziach wielokrotnie wspominał Hrubieszów, rysował lokalne pejzaże, wspierał ochronę zabytków regionu, a także promował ideę zachowania lokalnego dziedzictwa. Brał udział w pracach nad przywróceniem historycznego wizerunku herbu miasta, wspierał inicjatywy lokalne i chętnie dzielił się wiedzą. W 1998 roku uczestniczył w promocji swojej książki „Półgłosem i ciszą” zorganizowanej przez Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie i został zaproszony do Komitetu Redakcyjnego „Biuletynu TRH”. Miał również istotny udział w potwierdzeniu autorstwa lokalnej pieśni „Hrubieszowska Ty Ziemico”.
W 2020 roku, w uznaniu zasług dla promocji miasta, profesor Zin został pośmiertnie uhonorowany Nagrodą Miasta Hrubieszowa – Statuetką Króla Władysława Jagiełły. Teraz, decyzją Rady Miejskiej, otrzymał najwyższe miejskie wyróżnienie – tytuł Honorowego Obywatela Miasta Hrubieszowa. Uroczystość jego nadania odbędzie się 5 września 2025 roku, podczas uroczystości jubileuszowych 625-lecia nadania praw miejskich miastu Hrubieszów jako symboliczny gest pamięci i wdzięczności lokalnej społeczności. To uhonorowanie osoby, która nie tylko osiągnęła wybitne sukcesy w dziedzinie nauki i sztuki, ale przez całe życie z dumą i serdecznością mówiła o Hrubieszowie, czyniąc z niego ważny punkt odniesienia swojej twórczości i działalności publicznej.

Kolejnym punktem programu było nadanie tytułu „Ambasador Hrubieszowa” – honorowego wyróżnienia dla osób i instytucji promujących miasto w kraju i za granicą. W 2025 roku wyróżniono laureatów w dwóch kategoriach: Osoba i Organizacja/Instytucja.
Tytuł Ambasadora Hrubieszowa w kategorii osoba został przyznany Panu Zbigniewowi Grochowskiemu w uznaniu jego wkładu w promocję miasta poprzez twórczość literacką. Historyk z wykształcenia, pisarz z pasji. Autor ponad trzydziestu publikacji, w tym m. in. poświęconych historii Hrubieszowa oraz wybitnym postaciom z miastem związanych, w których przybliża bogate dziedzictwo Hrubieszowa i jego związki z wybitnymi hrubieszowianami. Poprzez książki, spotkania autorskie i aktywną obecność w życiu kulturalnym, Pan Zbigniew Grochowski rozsławia Hrubieszów w kraju i poza jego granicami, budując pozytywny wizerunek miasta. Dzięki jego inicjatywie i zaangażowaniu, w lutym 2023 roku do hrubieszowskiego kościoła pw. Ducha Świętego zostały sprowadzone relikwie bł. ks. Frelichowskiego — patrona harcerzy. Dzięki temu wydarzeniu kościół pw. Ducha Świętego stał się drugim, obok Sanktuarium Matki Bożej Sokalskiej, miejscem pielgrzymowania i kultu w Hrubieszowie. 

Tytuł Ambasadora Hrubieszowa w kategorii Organizacja/Instytucja został przyznany Miejskiej Bibliotece Publicznej – Hrubieszowskiemu Centrum Dziedzictwa im. Krystyny i Stefana du Chateau. Nagrodę odebrała Dyrektor Biblioteki, Jolanta Janiec. 
Biblioteka to instytucja z ponad stuletnią tradycją, głęboko zakorzeniona w historii miasta. Od lat pełni rolę nowoczesnego centrum kultury, edukacji i integracji społecznej. Jest miejscem otwartym dla wszystkich pokoleń. Biblioteka organizuje liczne wydarzenia kulturalne, spotkania autorskie, warsztaty i konferencje o zasięgu lokalnym i ogólnopolskim. Szczególną dumą instytucji jest Hrubieszowski Uniwersytet Trzeciego Wieku, działający jako jedyny w Polsce przy bibliotece i oparty na metodzie Montessori. Jej działalność została wielokrotnie nagrodzona i doceniona w środowiskach branżowych i kulturalnych. Biblioteka aktywnie promuje Hrubieszów na mapie Polski, budując jego pozytywny wizerunek. 

Niezwykle podniosłym momentem było także wręczenie medali okolicznościowych upamiętniających 625-lecie nadania praw miejskich Hrubieszowowi. Podczas jubileuszu 620-lecia Hrubieszowa medalem okolicznościowym zostały uhonorowane osoby szczególnie zasłużone dla miasta.  kontynuując tę piękną tradycję, medale jubileuszowe 625 lat Hrubieszowa wręczono kolejnym zasłużonym dla Hrubieszowa osobom, które dotąd nie zostały takim medalem wyróżnione.  Wyróżnienia zostały przyznane osobom zasłużonym dla miasta zgodnie z zarządzeniem nr 297/2025 Burmistrza Miasta Hrubieszowa z dnia 24 lipca 2025 roku. Wyróżnienia trafiły do osób, które reprezentują różne środowiska, pełnią różne funkcje, wykonują różne zawody, prowadzą różną działalność. Na pozór różni, jednak łączy ich wyjątkowe miejsce – nasz Hrubieszów, nasze miejsce na ziemi.

Medale otrzymali: Matylda Bień, Stanisław Bodes, Halina Bogatko, Michał Bolek, Marian Cisło, o. Juliusz Chłanda, Łukasz Chrostowski, Anna Dąbrowska, Mirosław Dąbrowski, Łukasz Jasina, Mirosław Kamień, Roman Kurantowicz, ks. Marek Kuśmierczyk, Henryk Lebiedowicz (regionalista), Henryk Lebiedowicz (działacz sportowy), Marek Maciejczyk, Tomasz Magdziak, ks. Waldemar Malinowski, Tamara Marchlewska, Maria Marut, Andrzej Marut, Jerzy Masłowski, Stanisław Mielniczuk, Grażyna Mirska, Ewa Mizdal-Usowska, Małgorzata Muzyczuk, Stanisław Nowak, Janusz Panasiewicz, Tadeusz Panasiewicz, Dariusz Paszkiewicz, Rafał Patro, Helena Piekarz, Tadeusz Romaszko, płk Krzysztof Sarnowski, Katarzyna Suchecka, Jan Śmietanka, Leszek Tarnawski, Mariusz Tomczuk, Marek Watras, Justyna Wojtiuk, Arkadiusz Zając, Jan Zderkiewicz, mł. bryg. Tomasz Zwolak.

Gala Jubileuszowa 625-lecia była nie tylko świętem miasta, ale także okazją do wyrażenia wdzięczności tym, którzy swoim życiem, działalnością i pasją przyczynili się do rozwoju i promocji Hrubieszowa. Każda z tych osób dopisuje własny rozdział do historii miasta, zostawiając trwały ślad, który pozostanie w pamięci mieszkańców na długie lata.