Miasto Hrubieszów

20 grudnia 2019 r. na cmentarzu wojennym w Hrubieszowie w 120 rocznicę urodzin Teresy Grodzińskiej nastąpiło uroczyste złożenie wieńców przy tablicy upamiętniającej sanitariuszkę.

Przemówienie okolicznościowe na cmentarzu wygłosiła Burmistrz Miasta Hrubieszowa Marta Majewska. Kwiaty i wieńce złożyli: Burmistrz Miasta Hrubieszowa Marta Majewska w asyście Straży Miejskiej, delegacja Powiatu Hrubieszowskiego, służb mundurowych,  instytucji oraz szkół.

Teresa Jadwiga Grodzińska (ur. 20 grudnia 1899 r. w Jaszowicach, zm. 1 września 1920 r. w Czortowicach) – polska sanitariuszka, która odznaczyła się bohaterską postawą i zginęła zamordowana podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920.

Teresa Grodzińska była sanitariuszką 5. kompanii II batalionu 4 pułku piechoty Legionów. Od 19 sierpnia 1920 r. uczestniczyła w działaniach wojennych w rejonie Hrubieszowa. Podczas odwrotu II batalionu ze wsi Gródek, pozostała z ciężko rannymi żołnierzami, szła między ostatnimi z wycofujących się żołnierzy, m.in. przeprowadziła wielu z nich przez płonący most na rzece Huczwie (pomimo ostrzału przez 3 nieprzyjacielskie karabiny maszynowe).

1 września 1920 r. 4 pułk piechoty Legionów został otoczony przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego. Teresa Grodzińska nie wycofała się chcąc kontynuować opiekę nad rannymi żołnierzami i we wsi Stefankowice podczas ich opatrywania została wzięta do niewoli. Została uprowadzona do wsi Czortowice i była przetrzymywana w stodole, gdzie broniła się przed bolszewikami przez kilka godzin siekierą. Jak informuje raport z 11 września 1920 r. – została zamordowana w okrutny sposób. Po zajęciu Hrubieszowa i okolic przez wojska polskie i wskazaniu miejsca jej pochówku przez lokalną ludność, z rozkazu dowódcy 35 pułku piechoty zwłoki zostały ekshumowane i sporządzono dokumentację. Oględziny wykazały mocne okaleczenie ciała.

Oficjalny pogrzeb Teresy Grodzińskiej – zorganizowany z honorami wojskowymi – odbył się 18 września 1920 r. w Radomiu, będąc zarazem wielką manifestacją patriotyczną z udziałem niemal całej ludności miasta.

Za swoje bohaterstwo Teresa Grodzińska została odznaczona Krzyżem Walecznych oraz pośmiertnie Orderem Wojennym Virtuti Militari i Odznaką Honorową Polskiego Czerwonego Krzyża I stopnia.